भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना 2025 : शाश्वत शेतीसाठी पुढाकार
भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना ही महाराष्ट्र सरकारची एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेचा उद्देश फळबाग लागवड प्रोत्साहनातून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि शाश्वत शेतीला चालना देणे आहे. 2018-19 या आर्थिक वर्षात सुरू झालेल्या या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना पारंपरिक पिकांव्यतिरिक्त फळबाग लागवडीसाठी अर्थसहाय्य दिले जाते.
योजनेची उद्दिष्टे
- उत्पन्नवाढीचा उद्देश: फळझाडांची लागवड वाढवून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे.
- शाश्वत शेतीला चालना: फळबाग लागवड शाश्वत शेतीसाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
- समावेशकता: महात्मा गांधी राष्ट्रीय रोजगार हमी योजनेच्या (MGNREGA) फळबाग योजनेपासून वंचित राहिलेल्या शेतकऱ्यांना या योजनेत समाविष्ट करणे.
पात्रता निकष
- निवासी पात्रता: अर्जदार हा महाराष्ट्राचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
- जमिनीची अट:
- कोकण क्षेत्रातील शेतकऱ्यांकडे किमान 0.1 एकर (10 गुंठे) आणि जास्तीत जास्त 10 हेक्टर जमीन असावी.
- इतर भागांमध्ये किमान 0.2 एकर (20 गुंठे) आणि जास्तीत जास्त 6 हेक्टर जमीन असावी.
- MGNREGA लाभार्थी: MGNREGA अंतर्गत लाभ घेतलेल्या शेतकऱ्यांना उर्वरित क्षेत्रासाठी या योजनेचा लाभ घेता येईल.
- प्राथमिकता गट: लहान आणि अल्पभूधारक शेतकरी, महिला, व अपंग शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
आर्थिक सहाय्य
- सबसिडी रचना:
- पहिल्या वर्षी 50% मंजूर सबसिडी प्रदान केली जाते.
- दुसऱ्या वर्षी 30% आणि तिसऱ्या वर्षी 20% सबसिडी दिली जाते.
- फळबागेची देखभाल:
- दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षात सबसिडी मिळवण्यासाठी, सिंचित फळबागांमध्ये 90% आणि कोरडवाहू फळबागांमध्ये 80% रोपांची टिकाऊ संख्या राखणे आवश्यक आहे.
अर्ज प्रक्रिया
ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया:
- महा-डीबीटी पोर्टल येथे भेट द्या.
- नवीन अर्जदार म्हणून नोंदणी करा किंवा विद्यमान खाते लॉगिन करा.
- वैयक्तिक माहिती, जमीन आणि बँक तपशील अचूक भरा.
- ‘कृषी’ विभागात जाऊन ‘भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना’ निवडा.
- अर्ज फॉर्म भरून आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा (उदा. 7/12, 8-अ उतारा, जात प्रमाणपत्र).
- अर्ज सादर करा व तपासणीसाठी पाठवा.
ऑफलाईन अर्ज प्रक्रिया:
- कृषी विभाग स्थानिक वृत्तपत्रांमध्ये जाहिराती प्रसिद्ध करतो.
- जाहिरात प्रसिद्ध झाल्यानंतर 21 दिवसांच्या आत शेतकऱ्यांनी लेखी अर्ज करावा.
- अर्जांचे परीक्षण करून लॉटरी पद्धतीने लाभार्थी निवडले जातात.
- निवडलेल्या लाभार्थ्यांनी दोन दिवसांच्या आत आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी.
- लाभार्थ्यांना सरकारी रोपवाटिकेतून रोपे खरेदी करण्याची परवानगी दिली जाते.
ठिबक सिंचन प्रणाली बंधनकारक
योजनेअंतर्गत ठिबक सिंचन प्रणालीची अंमलबजावणी अनिवार्य आहे:
- पाणी व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी ठिबक सिंचन बसवणे आवश्यक आहे.
- ठिबक सिंचनासाठी 100% सबसिडी दिली जाते.
योजनेचे फायदे
- आर्थिक मदत: फळबाग लागवडसाठी ₹1,10,000 पर्यंतचे सहाय्य मिळते.
- शाश्वत उत्पन्नाचा स्रोत: फळबागांमुळे शेतकऱ्यांना दीर्घकालीन आणि स्थिर उत्पन्न मिळते.
- संसाधन कार्यक्षमतेत सुधारणा: ठिबक सिंचनामुळे पाणी बचत होते आणि उत्पन्न वाढते.
- समावेशक विकास: लहान शेतकरी, महिला आणि वंचित गटांना योजनेचा लाभ घेता येतो.
निष्कर्ष
भाऊसाहेब फुंडकर फलबाग लागवड योजना ही महाराष्ट्र सरकारची शेतकऱ्यांच्या जीवनमान उंचावण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पावले उचलणारी योजना आहे. आर्थिक सहाय्य आणि ठिबक सिंचनाची अंमलबजावणी यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळवण्याची संधी मिळते.
अधिक माहितीसाठी व अर्जासाठी महा-डीबीटी पोर्टलला भेट द्या:
https://mahadbt.maharashtra.gov.in/